De espectros, pantasmas e celas de amor

A Manuel Vicent atráenlle os antros, os sotos, as sancristías, as celas de amor nas prisións, a cámara do tesouro do Banco de España, os confesionarios das catedrais, o maleficio de certos cadros, os ferros oxidados do garrote vil, o diván do psicanalista, as viaxes do heroe, a apocalipse de fin de semana.

E desa atracción nace Espectros, unha obra tan libre e heterodoxa coma o seu propio autor onde se recollen algún dos seus artigos xornalísticos escritos a partir da década dos oitenta “cando a fin do segundo milenio era unha meta sagrada que embarazaba de misterio todos os feitos. Entón o mundo estaba cheo de profetas”. E xunto estas palabras con afán de aniquilar a todo predicador de desgrazas, Francisco Ontañón busca sintetizar nunha única instantánea a voz do seu compañeiro, ou o que sería o mesmo: a cada pantasma. Simples pero fermosas fotografías que nos desvelan a cara descoñecida deses espectros aos que o escritor e xornalista valenciá da voz.

Novelas, teatro, relatos, biografías, artigos xornalísticos, libros de viaxes, de entrevistas e de semblanzas literarias foron creadas pola tinta deste home. Malia todo, nunha entrevista feita por Javier Ochoa Hidalgo no 1997, Manuel Vicent asegura que se sinte cómodo co artigo corto, e sobre todo, dentro do artigo corto coa pequena historia. “Teño a sensación de que todo o que se pode dicir en cen folios se pode tamén dicir en cincuenta, en dez e en un. A isto engádeselle que, ao comprimir unha historia nun folio, éntrase nun terreo onde a palabra adquire un especial valor; éntrase case no terreo da poesía.” Espectros é, dende o meu punto de vista, así. Coma “unha especie de po en suspensión que queda na atmosfera social cando a actualidade desaparece”.

Deborah Castro Mariño

LOS GUARDIANES DE LA LIBERTAD, Noam Chomsky e Edward S. Herman

É umha análise do que sucede nos meios de comunicaçom nos Estados Unidos, onde se ejerce um control ideológico importante desde o governo, as grandes empresas e os próprios meios. Destapa o modelo de censura e propaganda encuberta, apresentando os diferentes “filtros” que passa a informaçom e deixando ver o sesgada que se oferece. Para facilitar a comprensom ponhem-se vários exemplos bem explicativos. Pom-se o caso de como som tratadas as vítimas de diferentes sistemas, designándo-as como “dignas ou indignas” de receber a atençom dos mass média. Este tratamento diferencial provoca a distorsiom da realidade para a opiniom pública. Exponhendo a totalidade de informaçom sobre dumha notícia, ou polo menos outra vissom que fora silenciada, vemos como o que num princípio se oferece como informaçom objectiva, neutral ou mesmo independente e crítica nom é tal. Umha elite intelectual é cúmplice desta situaçom.

Neste trabalho compara-se a porcentagem de espaço e o estilo que se utiliza falando de diferentes temas segundo os interesses, e obsérvase como o assasinado dum crego en Polónia da muito “jogo” intentando relaciona-lo coa URSS, sendo escandalosamente imparciais e mediante hipóteses razoadamente improváveis. Porém há um silenciamento sistemático dos assasinatos de religiossas em América Latina (72 religiossas, 23 religiosos e um arcevispo que nom chegarom a acadar a presença da primeira notícia). Isto nom é só um problema de informaçom ou desinformaçom, senóm de justiça, polas vítimas nom reconhecidas, e polos criminais impunes. Como seguinte exemplo proponse o intento de assasinato do Papa, co suposto complot da KGB e Bulgaria. O último caso exposto trata sobre as guerras de Indochina, Laos e Camboxa. A cobertura e o trato a nestes casos explica como se pode dar umha imagem à opiniom pública totalmente distorsionada e sem rigor informativo.

María Rosario López Sánchez (abril)