Posts filed under ‘Reseña’

Para leer al Pato Donald (Ariel Dorfman y Armand Mattelart)

 

Publicado en 1972, durante el gobierno de Allende en Chile, supone una obra clave en la literatura política de esa década. Descrito por sus autores como un “manual de desconolización”, Para leer al pato Donald es un análisis sobre la literatura de masas publicada por Walt Disney en Latinoamérica. El libro muestra de qué manera las historietas del pato Donald inducen en los niños una clara ideología de clase dominante en la que se enseña que no se puede luchar contra el orden establecido. En las aventuras protagonizadas por el Tío Rico, Donald y sus sobrinitos todo intercambio humano toma la forma mercantil y la solidaridad entre iguales desaparece, solo existe la competencia.

En la incesante y codiciosa búsqueda de oro, a menudo se encuentran con pueblos salvajes y primitivos, los cuales son manipulados por los patos para hacerse con su tesoro, y todos tan felices. El saqueo imperialista y la sumisión colonial no aparecen en su carácter como tales. El consumismo o el menosprecio machista son algunos de los valores que pululan por el mundo Disney, y la violencia simbólica que encontramos en sus viñetas conducen a interpretaciones ideológicas muy concretas.

marzo 31, 2008 at 4:58 pm Deja un comentario

Blanco-Amor e os seus escritos periodísticos

 

Neste libro Luís Pérez recolle arbitrariamente un total de 20 artigos xornalísticos que o escritor ourensán publicou en distintos xornais e revistas galegos (e do exilio) durante o período de 1923 a 1972.

Da autocrítica literaria aos obituarios, pasando por extractos dos seus libros, artigos de opinión, relatos ou fragmentos dos seus propios discursos, Blanco-Amor foi enchendo durante case sesenta anos as páxinas en branco de publicacións como La Región, A Nosa Terra, Alborada, A fouce, Lar ou La Voz de Galicia.

Así e todo, os seus textos ben se poderían encadrar baixo o título de xornalismo literario, ou quizais de literatura xornalística. De principio a fin os seus artigos énchense de imaxes e simbolismo que, mesturados con pinceladas de carga informativa, a súa voz crítica –sobre todo contra o desprezo do galego e de Galicia- e os seus toques de humor, fan que a lectura, que se ben se pode ver e ralentizada pola complexidade dos mesmos, torne máis levadeira, máis cómoda e fluída.

As achegas de Blanco-Amor reflicten un ideario propio, van máis alá do sensacionalismo e do banal, defenden e preconizan un cambio da sociedade e da mentalidade e avogan, mediante a súas palabras e prosa elaborada, encher de orgullo os corazóns dos galegos. Máis que meros escritos xornalísticos, son os restos dunha loita contra o desprezo e o reflexo da historia xa case esquecida. («A nosa labor será, antes que nada, informativa.(…) En ningún caso botaremos man dos magoados tópicos dese sentimentalismo cursi e podre, gaiola de parvos, nin fomentaremos choromicadas morriñosas, coasi sempre falsas e de cote noxosas». Buenos Aires, 25 xuño, 1923. “Nós”, Terra nº1. Eduardo Blanco-Amor.)


Ildara Enríquez García

marzo 30, 2008 at 3:52 pm

La Reina del Sur, Arturo Pérez Reverte

la_reina_del_sur.jpgPasamos las páginas y no sabemos si nos encontramos ante una realidad ficcionada o una ficción realizada. De lo que si tenemos la certeza es que, sea o no real el personaje de Teresa Mendoza, la mejicanita si que existe.La simbiosis entre los fragmentos más novelados de la vida de ésta y el trabajo del periodista que a lo largo de la novela se encarga de ir recogiendo los datos a cerca de la vida de Mendoza e interrogando a aquellas personas, incluso a la propia protagonista, que la conocieron y que mejor nos pueden ayudar a comprender esta historia favorecen que el lector se meta en la piel de Teresa desde los primeros momentos. Provoca que ya desde ese instante no tenga duda de que Teresita si que existe. Teresita es aquella mujer que huye de su país presa del miedo y llega aquí con la intención de seguir viviendo. Aferrada a ese sueño de mujer feliz, en ocasiones, consigue ir saliendo de los apuros. Ya en lo que se convierta su vida solo depende de las aptitudes de ésta y de la suerte que corra. En el caso de la protagonista será su gran capacidad de observación lo que conviertan a Teresa en La Reina del Sur. La complejidad del personaje de Teresa Mendoza se desvanece cuando comprendes cuan sencilla es.La obra de Reverte es un juego constante entre periodismo y literatura, realidad y ficción. Las descripciones minuciosas, en las que el escritor demuestra ser un experto, dotan de un mayor realismo toda la novela, hacen su lectura más apasionante; pese a que en algunos fragmentos la marea de datos pueda ralentizar su lectura.

 Tamara Novoa Alonso-B

marzo 30, 2008 at 1:35 pm

Territorio Comanche. Pérez Reverte

Esta historia de Pérez Reverte trata de dos corresponsales de guerra, Márquez y Barlés, que cubren la Guerra de Yugoslavia para la Televisión Española y que se encuentran muy cerca del puente Bijelo Polje a la espera de que el ejército croata lo detone para detener a los serbios. Allí se desarrolla todo el argumento principal, ya que Márquez, el cámara, lleva años detrás de las imágenes de la detonación de un  puente, imágenes que años antes había estado a punto de captar pero que nunca había podido grabar al tener que salir corriendo en el último momento. Además de la historia de estos dos corresponsales, Reverte relata otros muchos casos de periodistas de guerra, con los que completa este libro revelando escenas increíblemente duras y espeluznantes que dan a conocer la realidad de estos conflictos.

Esta obra aporta al periodismo y también a sus lectores la verdadera realidad de un conflicto desde el punto de vista de los reporteros de guerra; va más allá de lo que los espectadores vemos desde nuestra casa y nos narra qué es lo que tiene que hacer verdaderamente un periodista en “territorio comanche” para poder acercarnos una noticia.

Se trata de una obra que nos explica profundamente qué son los corresponsales de guerra, aquellos “locos” que se juegan la vida, que se acercan al verdadero peligro y ven de cerca las escenas más crueles que desde casa nunca podríamos llegar a imaginar. Para darnos una idea de lo que puede llegar a afectar la guerra a un periodista, Reverte nos cuenta el caso de uno de ellos: se trata de un periodista que tiene que separarse de su mujer y abandonar su vida normal después de cubrir su primer conflicto bélico, no fue capaz de volver a la vida normal y continuó durante años haciendo de corresponsal de guerra.

Territorio comanche es la visión descarnada y lúcida, brutal a veces pero no exenta de humor y ternura, de algo que no se aprende en las Facultades de Periodismo: la historia de un territorio hostil y apasionante que el autor conoce a fondo, tras vivir como reportero de prensa, radio y televisión, los conflictos internacionales durante veintiún años.

Loli Willisch Elorduy

(Reseña Marzo)

marzo 25, 2008 at 9:42 pm Deja un comentario

Galicia, Galicia, Manuel Rivas

“A liberdade é a máis preciosa posesión da imaxinación”. Esta significativa cita de Ambrose Bierce foi elexida por Manuel Rivas para abrir o seu libro. E dende logo, a lección quedoulle ben aprendida, pois é a constante que se repite ao longo da obra. Unha gran paradoxa entre o exercicio de liberdade de Rivas e a propaganda compulsiva do poder.

Galicia Galicia recolle un traballo xornalístico sobre o noso país. Publicado nos dez últimos anos en El País, La Voz de Galicia ou A Nosa Terra. Os diversos artigos distribúense en varias seccións: O conservador país onde non existen os conservadores, No mellor país do mundo, Terra Cha, Cha, Cha, A campaña do ogro, A campaña do botafumeiro, O gaiteiro solitario, Toca madeira, O pleonasmo de Don Manuel, Oración fúnebre pola orquestra do vento. 

Sen dúbida, o gran protagonista é Manuel Fraga, ca correspondente crítica ao seu goberno. Crítica que Rivas sabe facer musicando as letras con imaxinación e humor. Non só trata a unha persoaxe, senón tamén a unha etapa da historia de Galicia. Soamente, os galegos somos capaces de entender este xogo de ironía e retranca, mecanismos trasmisores de moita sabedoría dende os nosos antergos. Soamente os galegos somos capaces de emocionarnos e mesmo rir a gargalladas con estes relatos que nos tocaron vivir tan de pretro.

 

 Existe un gran contraste entre a posta en escea de temas. Por unha banda, achéganse notas políticas coma a viaxe de Fraga a Cuba ou as eleccións, sempre tratadas dende a crítica ao negativo. Quizáis, esta é a cara amarga para quen non comparta as súas ideas. Non obstante, por outra banda, Rivas tenta deixar un doce sabor de boca con outros trazos. Puntos que definen a nosa terra e a súa sociedade coas súas costumes.

   Nalgún momento, pode semellar unha arroutada chea de odio cara á persoaxe e o seu traballo. En contadas ocasións, o escritor de Vimianzo chegou a tildar o citado goberno de antigo réxime ou mesmo de ditadura. Non obstante, folla tras folla, calquera aprecia que simplemente se trata de xornalismo crítico.

 

Rocío Álvarez García

 

marzo 24, 2008 at 12:54 pm

La carne es yerba. Manuel Vicent

rotofigurado1.jpg

Dibujo de El Roto 

Manuel Vicent es un escritor y articulista español. Nació en 1936 en un pueblo bañado por el Mediterráneo. Ediciones El País publicó en 1985 La carne es yerba. Dos docenas de artículos publicados en susodicho diario a mediados de los ochenta.

Hay muchas formas de ver el mundo. Sospecho que ninguna es mejor que otra. El escritor levantino plasma en estos artículos cuadros abstractos que tratan de reflejar un estilo propio. Los relatos y columnas se alimentan de ironía, observación depredadora y enigmático escepticismo. No es criticar, tampoco cuestionar. Es utilizar otro punto de mira.

Los hombres que observa Vicent se enamoran de señoritas de anuncio que posan en vallas publicitarias agarradas a la bebida y luciendo collar de perlas y pierna fina. Cosa exclusiva predican las muchachas. En el Cairo sobreviven los herederos estafadores de los viejos faraones egipcios. El recepcionista de tu hotel puede ser el tataranieto del tío del primo tercero de Ramses II. Y es posible que el viejo que vende miniaturas de Tutankhamon tenga algo que ver con el rey niño. Del mismo modo, los marcianos, dice Vicent, han invadido Manhattan hace años. Eso dice, entre otras muchas cosas. Y yo sin darme cuenta.

En este ejemplar extraño y diferente en el que gozar es imaginar las paradigmáticas metáforas de Manuel Vicent, un joven Andrés Rábago (El Roto) ha ilustrado cada artículo con una visión del mundo y de este país en el que los niños van desnudos y las gambas con gabardina.

Sara López García. Grupo b, marzo 08

marzo 22, 2008 at 3:56 pm Deja un comentario

Mil soles, Dominique Lapierre

 

Dominique Lapierre, periodista y escritor norteamericano, recoge en este libro y a lo largo de quince relatos parte de su experiencia como profesional alrededor de todo el mundo. Algunos de estas vivencias nacieron a raíz del fructífero trabajo que realizó junto a Larry Collins para escribir exitosos libros como Arde París o Oh Jerusalén y en solitario su libro más conocido La Ciudad de la Alegría.

            A través de estas líneas, uno experimenta un sinfín de sensaciones. El lector sufre con la agonía e incertidumbre de Caryl Chessman durante el tiempo que estuvo en el corredor de la muerte, vive con Kozo Okamoto su papel en las filas de la Fracción del Ejército Rojo Japonés e incluso conoce de cerca al torero español Manuel Benítez “El Cordobés”.

El título del libro, “Mil soles” procede de un proverbio que el autor leyó en el Sur de la India (“siempre hay mil soles en el reverso de las nubes”). La India juega un papel fundamental tanto en la obra de Dominique Lapierre como en su vida personal, ya que la situación de este país (su pobreza y su proceso descolonizador), además de ser protagonista de su obra más conocida (La Ciudad de la Alegría) es también tratada en tres textos de la obra a analizar. En el ámbito personal, Dominique Lapierre se volcó, a través de su fundación y de los beneficios de sus libros en mejorar la realidad de la India.

Éstos son sólo un ejemplo para mostrar lo dispar que pueden ser los relatos de este libro que trata sobre los grandes problemas del mundo actual, desde el terrorismo hasta la distribución de la riqueza entre ricos y pobres.

            El libro está estructurado en forma de relatos cortos, todos ellos muy variados, lo cual facilita su lectura, en gran medida porque no es preciso seguir un hilo conductor. Sin embargo, cuando uno lee todos y cada uno de estos textos se da cuenta de que lo que el objetivo de Lapierre al presentarnos este libro no es otro más que acercarnos un poco más al género humano, sin importar su país de origen, su religión o su condición.

  

Paloma Fraga Seco

marzo 21, 2008 at 4:43 pm

Relato de un naúfrago

anadi.jpgGabriel García Márquez métese na pel do náufrago Luis Alejandro Velasco e conta o que realmente lle aconteceu a un barco da Mariña de Guerra Colombiana que remata por afundirse debido ao excesivo peso que lle supoñen os productos de contrabando que portaba. Relato de un naúfrago é unha reconstrucción periodística, mediante a reportaxe, da verdadeira historia dun heroe que só resultou ser a marioneta, e dalgún xeito, víctima dunha serie de argucias políticas.O máis sorprendente do relato é a capacidade de precisión que García Márquez amosa durante a descrición detallada dos dez días que Velasco estivo á deriva pero tamén das vivencias deste: recordos da infancia, a estadía nos EE.UU.,… Ademais nunca esquece que ese traballo ten como primeira meta ser publicado no xornal El Espectador de Bogotá, e polo tanto o autor prima o resumo en situacións como as relacións entre os tripulantes, os seus antecedentes, etc. De seguro que nas sesións que o xornalista e o náufrago mantiveron, a historia tivo que ser relatada dun xeito moi persoal, incluso quizais, enrevesado. É ahí onde entra o traballo de selección do xornalista, de valoración dos feitos, e se mestura coa tendencia cara ao literario, moi propio en García Márquez.O autor convértese en algo así como o transmisor, a persoa que artella e da sentido á historia de Velasco, para que a través dun medio de comunicación, chegase directamente ao público e a puidese vivir como se a sentise nas súas propias carnes. Quizais sexa esa mestura, equilibrada, de xornalismo-literatura o que capta a atención do lector dende o comezo.

Máis aló da propia lectura, tamén cómpre ter en conta o que este traballo significou na vida de Gabriel García Márquez, que consciente da carga que supuña a publicación da verdade, enfrontou as consecuencias, o que lle custou o exilio. É verdade que o náufrago non saíu beneficiado contando o real, pasou de ser un heroe a un descoñecido, pero igual ou peor parado, se viu García Márquez, condenado ao exilio. Esa valentía á hora de enfrontarse á realidade e destapar a trama política que isto agochaba é algo realmente sorprendente e digno de comentar.

 Ana Moledo Pouso

marzo 11, 2008 at 9:36 pm

Un milagro en equilibrio, Lucía Etxebarría

Un milagro en equilibrio, Lucía Etxebarría.

La obra de la periodista valenciana que fue premiada con el Premio Planeta de 2004 y que le valió como salto definitivo a la fama gira entorno a Eva, una mujer inmadura y soltera que hace frente a la maternidad.

La novela está estructurada como una carta-diario que esta mujer le empieza a escribir a su hija cuando ésta es apenas un bebé de dos meses. De esto modo, Eva le cuenta los avatares de su vida y de todo su entorno, analizando familiares, amigos y la dificultad de conciliar vida familiar y laboral. Durante este recorrido por su vida, son constantes las reflexiones y reproches a padres y adicciones por hacer de ella una mujer tan insegura. Es, en general, un perfil hiperrealista y por momentos exagerado de la vida de cualquier madre soltera hoy en día. El resto del libro está lleno de anécdotas sin demasiada importancia, con aportaciones de otros libros y referencias constantes a obras literarias y musicales de hoy.

La obra es irregular, desordenada y por momentos absolutamente caótica. La autora no sigue una estructura lineal y da la sensación de que escribe las cosas sin ningún criterio, escribiendo según va a acordándose de los diferentes temas a tratar. El hilo conductor es el nacimiento del nuevo bebé y a partir de ahí la escritora realiza saltos en el tiempo constantemente, mezclando temas sin ningún punto en común. Lo mismo habla de amantes y adicciones que de la vida de sus antepasados. Pese a esto, la lectura es rápida y ágil, lo que favorece, en gran parte, la estructura de carta de toda la novela.

Por otro lado, es constante el hincapié que hace la escritora en el contraste entre la vida y la muerte, al hacer frente al mismo tiempo a la reciente maternidad y al fallecimiento de su madre. Resultan significativos algunos momentos del libro (quizás los más brillantes) en los que el personaje reflexiona sobra el equilibrio de la vida, un milagro en equilibrio y sobre todo lo que rodea y perjudica la existencia de este milagro.

              Paloma Fraga Seco

marzo 11, 2008 at 11:32 am

La hoguera de las vanidades, de Tom Wolfe

la-hoguera-de-las-vanidades.jpg
A caída desde o cumio do mundo a inferno por culpa dun erro. Tom Wolfe narra o descenso aos infernos do broker da bolsa neoiorquina Sherman McCoy, nunha novela publicada orixinalmente por capítulos na coñecida revista Rolling Stone.

O autor amosa como os medios converten un feito que pasaría desapercibido (como é un atropelo no conflitivo barrio do Bronx) nunha suposta cruzada contra o racismo imperante. Xornais e televisións constrúen unha realidade en base aos intereses de determinados grupos de presión sacando as cousas do seu contexto e magnificando cando fai falla. Un estudante que simplemente asistía a clase convértese nun alumno brillante, un condutor que fuxe do lugar onde cree que o ían atracar pasa a ser un branco racista e un reporteiro alcoholizado vido a menos convértese nun as do xornalismo.

Wolfe radiografa o interior do sistema xudicial e as súas corruptelas, os estereotipos políticos e étnicos (o xudeu, o irlandés, o italiano, o WASP) da cidade de Nova York, así como a alta sociedade desta gran urbe. O racismo, o mundo das altas esferas financeiras e o dos baixos fondos, os pisos de dous millóns de dólares de Park Avenue e os apartamentos de protección social do Bronx serven de escenario a esta historia.

Se ben certos aspectos ou detalles da novela ficaron xa anticuados, com

o as diferentes estéticas e modas descritas até o extremo por Wolfe, esta obra segue a ser unha gran análise da realidade neoiorquina desde o xornalismo.

 

Santiago Agra Bemejo

 

marzo 10, 2008 at 6:36 pm Deja un comentario

Older Posts Newer Posts


abril 2024
L M X J V S D
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Arquivo